Việt Nam đang trải qua một giai đoạn chuyển mình quan trọng trong lĩnh vực năng lượng, được thúc đẩy bởi cam kết mạnh mẽ quốc gia về phát triển bền vững và giảm phát thải carbon. Trọng tâm của quá trình chuyển dịch này là sự phát triển nhanh chóng của năng lượng tái tạo (NLTT), đặc biệt là điện gió và điện mặt trời, với vai trò then chốt của khu vực miền Trung và Tây Nguyên nhờ nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào. Dự kiến, ngành năng lượng tái tạo sẽ tạo ra hơn 100.000 việc làm trực tiếp và đóng góp tới 80 tỷ USD cho nền kinh tế. Tuy nhiên, một khoảng cách lớn về kỹ năng đang đe dọa làm chậm quá trình tăng trưởng này.
Báo cáo Nghiên cứu chuyên sâu về Nhu cầu Kỹ năng và Năng lực Đào tạo cho Ngành Năng lượng Tái tạo tại Khu vực Miền Trung và Tây Nguyên, Việt Nam do GIZ Việt Nam thực hiện đã chỉ ra sự không tương xứng giữa năng lực của lực lượng lao động hiện tại và các kỹ năng kỹ thuật – vận hành tiên tiến cần thiết cho hệ thống NLTT, đặc biệt là trong mảng vận hành và bảo trì (O&M).
Sự chênh lệch giữa nhu cầu của ngành và năng lực của sinh viên tốt nghiệp từ hệ thống giáo dục nghề nghiệp (GDNN) là một trong những rào cản then chốt đối với sự phát triển bền vững và linh hoạt của ngành NLTT. Các cơ sở GDNN thường bị giới hạn bởi chương trình học lỗi thời, thiếu cơ hội thực hành và sự hợp tác chưa đủ chặt chẽ với doanh nghiệp. Trong khi đó, ngành NLTT đang phát triển nhanh chóng, với những tiến bộ về công nghệ như lưu trữ năng lượng, quản lý lưới điện và các giải pháp năng lượng thông minh – những lĩnh vực đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao đang rất khan hiếm.
Trước tình hình đó, việc thu hẹp khoảng cách kỹ năng là nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi nỗ lực phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế như GIZ. Mục tiêu của nghiên cứu là phân tích nguyên nhân gốc rễ của khoảng cách kỹ năng, đánh giá mức độ sẵn sàng của các chương trình đào tạo hiện tại và đề xuất các khuyến nghị thiết thực nhằm xây dựng lực lượng lao động phù hợp với tương lai, có thể đáp ứng các tham vọng phát triển năng lượng xanh của Việt Nam.
Chúng tôi trân trọng mời quý đối tác cùng theo dõi toàn bộ báo cáo và đồng hành thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành năng lượng tại Việt Nam.
