TVET Vietnam

Chuyển đổi Số

Chuyển đổi số (CĐS) đã trở thành một xu hướng tất yếu, tạo ra những thay đổi toàn diện cho các tổ chức và cả trong đời sống hàng ngày của mỗi cá nhân. Môi trường số ngày càng phát triển tạo ra những cách làm việc, phương thức giao tiếp và lối sinh hoạt mới. Chính phủ Việt Nam rất coi trọng CĐS, trọng tâm xây dựng chính phủ số, xã hội số và nền kinh tế số và đã ban hành nhiều văn bản quan trọng nhằm định hướng cho việc này. Dưới tác động của thế giới việc làm đang thay đổi không ngừng, cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (Công nghiệp 4.0), việc tăng cường quyền tự chủ và năng lực cạnh tranh trong giáo dục và đào tạo, và gần đây là đại dịch COVID-19, CĐS được xem là nhu cầu cấp thiết để hệ thống Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trở nên linh hoạt, cởi mở, thích ứng và đáp ứng hơn. 

Việt Nam hiện có 56 triệu người trong độ tuổi lao động, nhưng chỉ có 26% lực lượng lao động có trình độ chuyên môn (theo Tổng cục Thống kê 2021). Hệ thống GDNN ở Việt Nam đang đào tạo 2,2 triệu học viên/năm. Trong khi đó, Tổng cục GDNN dự báo nhu cầu về lao động qua đào tạo nghề bao gồm cả đào tạo lại và đào tạo nâng cao là rất lớn trong những năm tới, đặc biệt là nguồn lao động có tay nghề cao. Bối cảnh hiện tại cho thấy nhu cầu, cơ hội và tiềm năng mà CĐS có thể đem lại cho GDNN Việt Nam là rất lớn. Ví dụ, việc sử dụng các giải pháp nền tảng số như học trực tuyến và nguồn tài nguyên giáo dục mở có thể giúp mở rộng quy mô đào tạo nghề.  

Chương trình “Đổi mới đào tạo nghề Việt Nam II” được Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển CHLB Đức (BMZ) tài trợ, và do Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) phối hợp với Tổng cục GDNN thực hiện. CĐS đã trở thành chủ đề hỗ trợ trọng tâm của Chương trình Đổi mới đào tạo nghề Việt Nam II (Chương trình) thuộc Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức kể từ tháng 09/2020. Chương trình tập trung vào hỗ trợ ba mảng chính: 1) Tư vấn chính sách và chiến lược CĐS, 2) Nâng cao năng lực CĐS cho đội ngũ cán bộ và nhà giáo, 3) Tư vấn và hỗ trợ phát triển các giải pháp số cho các đối tác GDNN ở cả cấp vĩ mô và vi mô. Các hoạt động hỗ trợ của Chương trình dựa trên nghiên cứu thực trạng, thí điểm triển khai tại 11 trường cao đẳng đối tác, từ đó rút ra kinh nghiệm thực tiễn giúp phân tích và xác định nhu cầu, tham vấn chiến lược, và nhân rộng các sáng kiến CĐS ở cấp hệ thống. CĐS được xem như một phương thức và tạo nền tảng vững chắc cho quản trị và điều hành số trong GDNN, hoạt động dạy và học trực tuyến, và phân tích số liệu hỗ trợ xây dựng chính sách, đổi mới nội dung đào tạo và dịch vụ cho học viên, góp phần đáp ứng tốt hơn nhu cầu của doanh nghiệp. 

CÁCH TIẾP CẬN

Chương trình Đổi mới đào tạo nghề Việt Nam II thúc đẩy việc tiếp cận CĐS trong GDNN một cách tổng thể, toàn diện và mang tính hệ thống bằng cách sử dụng hệ sinh thái CĐS. Hệ sinh thái do GIZ tư vấn đã được Tổng cục GDNN cũng như các trường cao đẳng đối tác chấp nhận và sử dụng rộng rãi trong hệ thống. Hệ sinh thái CĐS có cấu trúc bao gồm 06 hợp phần bao gồm: 1) CĐS nội dung đào tạo; 2) đổi mới phương pháp dạy và học; 3) nhà giáo và học viên số; 4) hạ tầng số, nền tảng số và học liệu số; 5) quản trị và quản lý số; 6) thể chế và hành lang pháp lý về CĐS, và 02 nội dung bao trùm, bao gồm: Dữ liệu và kết nối và An toàn - an ninh mạng. Các hợp phần này tích hợp chặt chẽ với nhau, thay đổi một hợp phần có thể tác động đến những hợp phần khác. Quá trình CĐS khuyến khích sự tham gia của các bên liên quan gồm các nhà lãnh đạo và quản lý, cán bộ, nhà giáo, cán bộ đào tạo tại doanh nghiệp, học viên và người lao động đến từ các cơ quan quản lý trong hệ thống GDNN, các cơ sở GDNN, các doanh nghiệp và hiệp hội nghề nghiệp.


Hệ sinh thái CĐS trong GDNN

Ở cấp vĩ mô, Chương trình tư vấn về chiến lược và chính sách CĐS cho Tổng cục GDNN, 11 trường cao đẳng đối tác và các bên liên quan khác. Chương trình giúp nâng cao năng lực cho lãnh đạo, cán bộ quản lý và nhân viên trong hệ thống GDNN. Các hoạt động tư vấn này được triển khai dựa trên kết quả nghiên cứu khoa học, khảo sát thực tế CĐS, đánh giá quá trình và kết quả CĐS hàng năm của Chương trình tại 11 trường cao đẳng đối tác và các trường trong hệ thống.

Ở cấp trung mô, Chương trình thúc đẩy sự tham gia của các bên liên quan như các Sở LĐ&TBXH, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Nhân dân tỉnh trong các hoạt động CĐS trong GDNN. Một mặt, Chương trình giúp nâng cao và thống nhất nhận thức cũng như tư vấn chính sách CĐS cho các đơn vị này. Mặt khác, các tổ chức cấp trung mô cũng đóng góp vào 06 hợp phần CĐS trong GDNN như cập nhật nội dung đào tạo, khung quy định pháp lý, quản trị và quản lý số trong GDNN. Hiện nay, Chương trình đang tiến hành hỗ trợ xây dựng nền tảng số hỗ trợ hoạt động cho Hội đồng Tư vấn nghề tại 11 trường cao đẳng đối tác. Đây là kênh thúc đẩy trao đổi thông tin, đối thoại về cập nhật nội dung đào tạo, tham mưu chính sách GDNN.

Ở cấp vi mô, Chương trình tư vấn trực tiếp cho từng trường cao đẳng đối tác xây dựng chiến lược CĐS và kế hoạch hành động. Các hoạt động nâng cao năng lực CĐS tập trung vào các cán bộ quản lý, nhóm cán bộ chuyên trách CĐS, nhà giáo nòng cốt tại các trường đối tác giúp nâng cao nhận thức về CĐS, nâng cao năng lực số, phương pháp sư phạm số, thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo sử dụng công nghệ số. Chương trình thúc đẩy việc xây dựng và khai thác hiệu quả các giải pháp số về quản trị, quản lý học tập, giải pháp đám mây, thiết bị và phần mềm sản xuất học liệu số cho các trường đối tác.


KẾT QUẢ

Tư vấn CHIẾN LƯỢC và CHÍNH SÁCH

Để tư vấn chiến lược và chính sách CĐS trong GDNN, Chương trình đã triển khai 6 nghiên cứu lớn bao gồm:
1) Khảo sát thực trạng CĐS trong hệ thống GDNN Việt Nam năm 2021,
2) Nghiên cứu tìm hiểu thực tế CĐS tại 11 trường cao đẳng đối tác năm 2021,
3) Rà soát hành lang pháp lý CĐS trong GDNN năm 2021,
4) Nghiên cứu đánh giá hiệu quả hoạt động đào tạo từ xa và tự học có hướng dẫn trong GDNN (theo 33/2018/TT-BLĐTBXH),
5) Nghiên cứu đánh giá quá trình và hiệu quả kết quả hoạt động CĐS tại 11 trường cao đẳng đối tác năm 2022,
6) Nghiên cứu mô hình và tiêu chí, tiêu chuẩn trường nghề số/thông minh tại 06 trường cao đẳng đối tác năm 2023.
Ngoài ra, Chương trình còn thực hiện nghiên cứu tiền khả thi và tư vấn cho Tổng cục GDNN về hệ thống nền tảng tài nguyên giáo dục mở cấp quốc gia.
Kết quả từ những nghiên cứu kể trên là cơ sở để Chương trình tư vấn cho Tổng cục GDNN và 11 trường cao đẳng đối tác đạt được những thành tựu trọng tâm bao gồm:
1) Hỗ trợ Tổng cục GDNN xây dựng thành công Chương trình CĐS trong GDNN giai đoạn 2021-2025 với tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định 2222/QĐ-TTg ngày 30/12/2021.
2) Tư vấn cho 11 trường cao đẳng đối tác xây dựng chiến lược CĐS phù hợp với điều kiện và bối cảnh của từng trường.
3) Rà soát và hệ thống hóa các văn bản hành lang pháp lý CĐS trong GDNN đi kèm với các khuyến nghị về cập nhật và xây dựng chính sách mới kiến tạo cho CĐS.
4) Hỗ trợ Tổng cục GDNN tổ chức cuộc thi cấp quốc gia nhằm khuyến khích xây dựng bài giảng số cho các nhà giáo GDNN.
5) Tư vấn và hỗ trợ Tổng cục GDNN xây dựng dự thảo bộ Tiêu chí, Tiêu chuẩn Trường nghề số.
6) Hỗ trợ xây dựng Mô đun Năng lực số được Tổng cục GDNN chính thức ban hành công văn khuyến khích khai thác và sử dụng như một môn học nâng cao hoặc tự chọn cho các trường cao đẳng và trung cấp trong toàn hệ thống GDNN.
7) Hệ sinh thái CĐS trong GDNN do GIZ và các chuyên gia tư vấn được Tổng cục GDNN và các trường đối tác chấp nhận và sử dụng như một phương pháp tiếp cận CĐS thống nhất.

NÂNG CAO NĂNG LỰC cho nhân lực GDNN

Kể từ tháng 09 năm 2020 đến nay đã có 135 sự kiện được tổ chức dành cho Tổng cục GDNN và 11 trường cao đẳng đối tác với 6.064 đại biểu đã tham dự bao gồm: 51 hội thảo và webinars, 49 khóa tập huấn, 35 cuộc họp chiến lược.


Các sự kiện về CĐS được Chương trình thực hiện

Tư vấn phát triển và khai thác GIẢI PHÁP SỐ

01 nền tảng quản lý Tài nguyên Giáo dục nghề nghiệp mở (OER) thí điểm cho 11 trường cao đẳng đối tác và tư vấn nâng cấp nền tảng OER dành cho toàn hệ thống GDNN. 01 nền tảng số hỗ trợ hoạt động của các Hội đồng Tư vấn nghề trong 11 trường cao đẳng đối tác. 06 hệ thống quản lý học tập trực tuyến (LMS) dành cho 06 trường cao đẳng đối tác. 04 hệ thống quản trị số dành cho 04 trường cao đẳng đối tác. 02 giải pháp máy chủ đám mây dành cho 02 trường cao đẳng đối tác 11 phòng E-learning studio sản xuất học liệu số dành cho 11 trường cao đẳng đối tác. 01 phòng hội thảo trực tuyến dành cho Tổng cục GDNN. 04 khóa tự học trực tuyến miễn phí về “Chuyển đổi số trong Giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam”, “Kỹ năng xanh cơ bản: Bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên trong trường nghề”, “Giảng dạy hòa nhập: Cách điều chỉnh chương trình, bài giảng và đánh giá đáp ứng nhu cầu đa dạng của người học”, “Kỹ năng Sư phạm cho đào tạo viên doanh nghiệp trình độ Sơ cấp”.

Giải pháp số được hỗ trợ bởi Chương trình